Methode Makathon bekijk alle LIDM

Een Makathon als methode voor verandering

Sectie
Leren
Erfgoed
Ontwerpen
Leren in de Metropo(o)lder
Rijsenhout
Ontwerpen
Makathon

De motivatie voor een Makathon is divers en eigenlijk altijd meervoudig. De basis is dat je de wens hebt om een verandering teweeg te brengen. Dit is wat jou drijft en wat jou in beweging brengt. Die verandering betreft dan niet een ander kleurtje op de muur in jouw huiskamer. Het gaat om een verandering met een maatschappelijke impact. Die impact kan groot zijn en veel mensen raken. Maar die impact kan ook klein zijn en voor jou en jouw omgeving heel belangrijk.

Kenmerkend is dat je de verandering die je wenst niet alleen teweeg kan brengen. Je hebt andere mensen nodig. Sterker nog: veelal heb je een (grote) diversiteit aan mensen nodig. Mensen met verschillende kennis, vaardigheden en ervaringen. Alleen in samenwerking met anderen kan de gewenste verandering teweeggebracht worden. Elke deelnemer in de samenwerking heeft zijn of haar eigen belang om mee te doen om de verandering te realiseren. Samenwerken is mede een kunst van het bij elkaar brengen van belangen.

"Samenwerken is mede een kunst van het bij elkaar brengen van belangen"

De veranderingen van vandaag vinden plaats in een omgeving, een context, die zich typeert als een complex dynamisch systeem. Complex wil niet zozeer zeggen dat het lastig of moeilijk is. Een complex systeem is complex omdat de vele elementen in het systeem elkaar nodig hebben en voortdurend invloed op elkaar uitoefenen (dynamiek). Complexe dynamische systemen kunnen veerkrachtig zijn, maar kunnen ook rigide en snel breekbaar zijn1. Een verandering op de ene plek heeft effect op een andere plek in het systeem. En die effecten kunnen zich als een sneeuwbal door het systeem voortplanten. Het vergt dat je niet alleen oog hebt voor de beoogde verandering zelf, maar ook voor de effecten van de verandering elders in het systeem.

In het ontwerp van een Makathon krijgen al deze belangen een plek. Zo zijn teams bezig met het verkennen van het probleem en het bedenken van oplossingen. Coaches begeleiden de teams. Experts voorzien de teams van kennis en tips. Bestuurders zijn aanwezig, zien de teams aan het werk en volgen een eigen programma en bespreken de betekenis van de verandering en hoe zij de verandering het beste kunnen faciliteren. Een videograaf legt de hele Makathon vast voor onder andere marketingdoeleinden. Een jury loopt langs de teams, luistert naar de presentaties en spreekt hun mening uit.

De gewenste verandering is tijdens de Makathon natuurlijk nog niet gerealiseerd. Maar er zijn ideeën en er zijn prototypes van oplossingen gemaakt. Het begin van de verandering is ingezet. De diversiteit van deelnemers is gemotiveerd geraakt. Het is zaak om na de Makathon de energie vast te houden en door te pakken met een doorlopend samenwerkingsprogramma van ontdekken, maken, leren, verbeteren, realiseren en implementeren. Een programma met impact.

Wat is een Makathon?

Een Makathon is een leer- en ontwikkelomgeving waar je jezelf uit balans brengt om iets nieuws te leren en iets nieuws te maken. Er wordt een context gecreëerd waarin alle deelnemers zich veilig voelen om dingen te doen die zij nog niet gewend zijn om te doen. Zo wordt nieuwsgierigheid aangewakkerd. Met als resultaat dat er intrinsieke motivatie en gedrevenheid bij de deelnemers ontstaat om te leren, te proberen en te creëren.

"Een Makathon is een leer- en ontwikkelomgeving waar je jezelf uit balans brengt om iets nieuws te leren en iets nieuws te maken"

Leren kent vele ontwikkelingsaspecten. Leren is niet alleen kennis ontwikkelen, maar leren is ook het oefenen en uitvoeren van handelingen en het leren gebruiken en inzetten van tools en technieken. Dit geldt voor zowel de loodgieter als ook de hartchirurg. In een Makathon is er ruimte voor al deze ontwikkelingsaspecten.

De Makathon wordt georganiseerd vanuit een set van werkende principes. Principes die zich in de dagelijkse praktijk van organisaties bewezen hebben. Deze principes herken je in tools en technieken als Design Thinking, Lean Startup productontwikkeling, Agile Manifesto, Google Re:Work, Sociocratie, BOSSAnova en Biomimicry. Een voorbeeld van een werkend principe is psychologische veiligheid. Succesvolle teams zijn teams waarin de deelnemers psychologische veiligheid ervaren. In dergelijke teams durft iedereen te zeggen wat hij/zij wilt zeggen. In dergelijke teams krijgen gekke ideeën een kans en worden problemen, van welke aard dan ook, benoemd en besproken.

In de kern volgt een Makathon het Design Thinking proces waarbij er extra nadruk ligt op het maakproces. Dit proces levert altijd iets op. Deelnemers hebben nagedacht over iets waar ze nog niet eerder over nagedacht hebben. Deelnemers hebben iets gemaakt en/of hebben materialen en/of technieken gebruikt die ze nog niet eerder hebben gebruikt. Deelnemers hebben samengewerkt met mensen, bedrijven of organisaties waar ze in hun dagelijks leven niet of nauwelijks mee samenwerken. Engelstaligen zeggen: Trust the process. Anders gezegd: richt je niet op de uitkomst, maar richt je op het (volgen van het) proces. Hierdoor komt ook de focus te liggen op continue stapsgewijze verbetering. In lijn met een growth mindset.

Download hier de publicatie van de Makathon Circulair Maken - Fort bij Aalsmeer (september 2023).