Zicht op het Nieuwe Meer, in de verte de Zuidas van Amsterdam
Haarlemmermeer Groeit bekijk alle Processen

Tineke wil woon/werkruimtes voor creatieve sector

Sectie
Wonen
Gesprekken
Haarlemmermeer Groeit
Groeiportretten
Participatie
Gepubliceerd op

Ik werk in het Cultuurgebouw in Hoofddorp en woon precies op de grens van Haarlemmermeer en Amsterdam. Letterlijk op de grens. Als ik naar de overkant kijk, zie ik de Haarlemmermeerpolder en de contouren van Schiphol en aan de andere kant zie ik de Zuidas van Amsterdam.

Ik woon op een schiereiland met daarop een groot ateliercomplex genaamd ‘Nieuw en Meer’, gelegen aan het Nieuwe Meer bij Amsterdam. Het complex bestaat uit een aantal grote gebouwen, loodsen en veel terrein. De complexen waren van de Rijksdomeinen en deden dienst als defensie opslag van goederen voor de overzeese eilanden. Maar ze stonden in de jaren tachtig al tientallen jaren leeg. Toen een groep kunstenaars in 1988 uit hun ateliers in de Conradstraat werden gezet hebben ze het complex aan het Nieuwe Meer gekraakt en omgedoopt tot ateliers Nieuw en Meer.

Uitzicht op de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder
Uitzicht op de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder

Gebrek aan bijzondere woonvormen voor creatieveling.

Destijds hebben we toestemming gekregen van de president van de Amsterdamse rechtbank Maarten Asscher. Die heeft gezegd ‘Amsterdam kan niet zonder kunstenaars’. We hebben een hele eigen organisatie op poten gezet. Toen we het, nu bijna vijfendertig jaar geleden kraakten, werd een Stichting met een Verenigingsvorm opgezet en de krakers werden huurders. Het terrein biedt werkruimte aan een zeer diverse groep van honderd kunstenaars en aan kunst gelieerde bedrijven. Het terrein is gelegen in een belangrijke natuurlijke en ecologische niche die onderdeel uitmaakt van de Groene As en grenst aan het Amsterdamse Bos. In het begin hebben we een stichting opgericht met een paar mensen die ons konden begeleiden. We hebben diverse commissies in het leven geroepen om zo zelfwerkzaamheid te bevorderen. Zo hebben we o.a. een bouwcommissie, een terrein commissie, een toewijzingscommissie. Deze laatste commissie is verantwoordelijk voor het optimaal gebruik van de ateliers en selecteert bij het vrijkomen van een atelier uit de lange wachtlijst kandidaten om hier een atelier te betrekken. We hebben een wachtlijst van honderd mensen, terwijl we maar een tot twee ateliers kunnen toewijzen per jaar.

Momenteel zij we aan het onderzoeken of er ook een vorm van flexibele huur mogelijk is. Zodat het mogelijk wordt dat je bijvoorbeeld een tijdje weg kunt gaan, en er tijdelijk andere kunstenaars van het atelier gebruik kunnen maken. Ook stimuleren we collectief samenwerken op de ateliers. Met name jonge net afgestudeerde kunstenaars kunnen bijna geen betaalbare ateliers vinden in Amsterdam en omstreken. We bieden hen de kans om hier met meerdere kunstenaars een betaalbare ruimte te betrekken.

De creatieve industrie is een groot goed in A’dam en omstreken maar er wordt weinig geïnvesteerd in betaalbare ruimte voor de groep mensen die hierin werkzaam is.

Ik weet echt niet hoe die groep die voor Amsterdam zo belangrijk is, aan betaalbare woon/werk ruimte kan komen. Ik zie dat de gesjeesde computerspecialisten en de bankjongens en meisjes een plekje in de stad kunnen bemachtigen maar hoor nergens waar onze kinderen van midden twintig en dertig jaar oud, met een creatief beroep kunnen wonen en werken. ( Daarbij moet ik een aantekening maken, want ik vind het voor het broodnodige goede onderwijs minstens zo belangrijk vind dat wij (beginnende) leerkrachten aan een betaalbare woning kunnen hepen) Het is van de zotte en volkomen idioot dat je voor een appartementje van 30 m2 €1450,00 euro per maand moet betalen. Ik kan me er echt woest over maken hoe we in dit democratisch rijke land zover zijn gekomen dat we dit normaal vinden.

Onze kinderen kunnen dat niet betalen. Eén woont nog bij ons en de ander heeft een klein varend bootje gekocht en dwaalt ermee door de recreatiehavens in de stad. Ze willen de stad niet verlaten, voelen zich zeer verbonden met Amsterdam, waar ze geboren zijn, werken er en houden van de sfeer en de cultuur van de stad en hebben daar ook hun netwerk opgebouwd. Zij willen vooralsnog nog graag in Amsterdam blijven.

Ik fiets meestal naar mijn werk in Hoofddorp en kan dan enorm genieten van de polder. Dat weidse uitzicht vind ik echt geweldig.

De polder is voor mij ruimte. De eindeloze weidsheid, de vergezichten, het punt op de horizon, de slootjes, de oude boerderijen, maar ook de futuristische skyline van Schiphol midden in dat geheel vind ik fascinerend mooi. Maar dan fiets ik vanaf de Hoofdvaart Hoofddorp binnen en overvalt me vaak een treurige mistroostigheid. Ik mis een plan van aanpak, een bewust gecreëerde grens van stad en land. Ineens, na wat onduidelijke woningbouw, een sportveld, kantoren, loodsen, kom ik in een lege ruimte vol met parkeerplaatsen, een zonnebankwinkel en daar verrijst dan het Raadhuisplein op een plein dat geen plein is, maar een opengehouden plek tussen parkeerplaatsen, een begin van een winkelstraat en de voorgevel van Het Cultuurgebouw. Dit hier is mijn werkomgeving. Het is dat ik van mijn werk houd, en dat ik vanuit mijn werkkamer elke dag de liefde voorbij zie komen met mooi uitgedoste families die een trouwerij gaan vieren en het is dat ik bijzonder leuke collega’s heb waarmee ik mag werken aan Cultuurprogramma’s voor Haarlemmermeer. Dat is de motivatie om elke keer weer dat plein over te steken.

Een veranderend ideaal.

Over twintig jaar zie ik mezelf nog steeds wonen op de plek waar ik nu woon, aan de rand van Haarlemmermeer en Amsterdam. Dat is best verwonderlijk want dat had ik nooit bedacht toen ik hier kwam. Toen wilde ik helemaal niet op deze mistroostige locatie zijn. Het was donker en grauw. Maar in de unieke situatie die we met elkaar hebben gecreëerd wil ik wel blijven. Dat is ook het mooie aan het maken van je eigen plek, met een eigen boot en een eigen atelier. Alles is zelfgebouwd en ingericht met zelfgemaakte spullen. Het wonen en werken aan het water en het gevoel van vrijheid is fantastisch. Ik zwem elke ochtend, winter en zomer in het Nieuwe Meer. Het is een paradijs. Als programmamaker werken in Haarlemmermeer is een uitdaging. Kunst en cultuur vormen de basis voor een samenleving waar onze waarden centraal staan. Er is op dat gebied nog veel te doen en Haarlemmermeer is zo groot dat er ruimte is voor veel initiatieven.

Cultuur moet de kernen in.

We hebben een groot publiek dat graag naar het Cultuurgebouw komt. Maar er is een nog grotere groep die we niet bereiken, daar moeten we een relatie mee op gaan bouwen. Cultuur moet veel meer naar buiten, dichtbij de mensen, daar moet het gaan gebeuren. Daarin mag Haarlemmermeer nog veel meer van ons als Cultuurgebouw voor de hele Haarlemmermeer verwachten. Ik maak er samen met mijn collega’s graag mooie programma’s voor.

Tineke Tromp is programmamaker bij het Cultuurgebouw, woont samen met haar man op een varend woonschip op de Haarlemmerringvaart aan de rand van Amsterdam.